İzmir’de yaşayan engelli yurttaşlar, İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı Engelli Çalışmaları Şube Müdürlüğü bünyesinde yürütülen çalışmalarla erişilebilir, kapsayıcı ve hak temelli bir anlayışla hizmet alıyor. Çalışmalar, engellilerin ve bakım verenlerinin toplumsal hayata aktif katılımını artırmak, kentte sunulan olanaklardan ve hizmetlerden herkesin eşit şekilde faydalanmasını sağlamak ve birlikte yaşam kültürünü yaygınlaştırmak amacıyla çeşitli hizmetleri kapsıyor.
Eylem planı hazırlandı
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Engelli Hizmetlerine Yönelik İzmir Yaklaşımı ve Eylem Planı’nı da hazırladı. 7 ana amaç, 22 alt hedef ve 90 faaliyet tanımını kapsayan çalışma; engelliler ve yakınları, akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve ilgili kurumların katkılarıyla oluşturulurken, tüm engel gruplarını kapsayan ilk yerel eylem planı olma özelliğini taşıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi bu planı, erişilebilirlikten eğitime; istihdamdan sosyal yaşama kadar birçok alanda dönüşüm hedefleyen bir yol haritası olarak belirledi.
Hizmet merkezleri artırılıyor
Engelli Çalışmaları Şube Müdürlüğü’ne bağlı Konak Hizmet Merkezi, İnciraltı Hizmet Merkezi, İnciraltı Terapi Bahçesi, Örnekköy Farkındalık Merkezi, Yurdoğlu Engelli Hizmet Merkezi, Ebeveyn Bilgi ve Eğitim Merkezi, Limontepe Farkındalık Merkezi olmak üzere engelli hizmet merkezlerinde İzmir’de yaşayan engelli bireyler ve aileleri için eğitim ve atölyeler, ulaşım ve erişebilirlik çalışmaları, siyasal ve kamusal yaşama, kültür, sanat ve spor etkinliklerine katılım çalışmaları, mesleki ve sosyal rehabilitasyon, destekli istihdam, farkındalık, izcilik, ayrımcılıkla mücadele çalışmaları, bilgi ve iletişim, ebeveyn eğitimi, engelli kadın sağlığı eğitimi, engelli öğrencileri toplumla kaynaştırma faaliyetleri düzenleniyor. Farklı noktalarda İzmir Dokunulabilir Engelsiz Modern Sanatlar Müzesi, Destekli İstihdam Ofisi, Tekerlekli Sandalye Bakım İstasyonu’nun yanı sıra engellilere yönelik ulaşım hizmeti de yer alıyor.
Sessiz Destek Çözüm Merkezi
İzmir Büyükşehir Belediyesi, işitme engelli yurttaşların yaşamlarını kolaylaştırmak ve Türk İşaret Dili kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla, Türk İşaret Dili Birimi’ni kurdu. Türk İşaret Dili Birimi, işitme engellilerin hizmetlere eşit erişimini güçlendirmeyi hedefleyerek belediye bünyesinde görev yapan işaret dili tercümanları aracılığıyla kamu kurumları, özel kurum ve kuruluşlar, sağlık hizmetleri, eğitim alanları ve sosyal yaşam gibi farklı alanlarda iletişim desteği sağlamayı, ayrıca ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon kurarak yönlendirmeler yapmayı amaçlıyor.
Destekli İstihdam Ofisi faaliyette
Nöroçeşitlilerin istihdam edilmesine olanak sağlamayı ve onlara iş koçu desteği sunmayı amaçlayarak hayata geçirilen Destekli İstihdam Ofisi, Türkiye’de ilk kez İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kuruldu. Bu kapsamda çok sayıda yurttaş farklı sektörlerde işe yerleştirilirken, ofis bünyesinde düzenlenen İŞ-İN İş için Nitelikli Kazanım Programı kapsamında da önemli çalışmalar yürütüldü. Kentte yaşayan nöro-çeşitli ve zihinsel engelli gençlerin sosyal, iletişim ve işe uyum becerilerini geliştirmeyi amaçlayan program, yaklaşık 3 aylık bir eğitim sürecini kapsıyor. Katılımcılara özgeçmiş hazırlama, iş arama süreci, iş hayatında nasıl davranılması gerektiği, mail atma, iş yeri kuralları gibi kapsamlı bir eğitim veriliyor.
Engelli dostu belediye
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Başbakanlık Özürlüler İdaresi tarafından “Engelli Dostu Belediye” seçildi. Bu kapsamda otobüs filosunun büyük çoğunluğu engelli erişimine uygun hale getirildi. Engelli İzmirim Kartı ile yüzde 40 ve üzeri oranda engelli raporu olan yurttaşlar ücretsiz toplu ulaşım hakkına sahip olduğu gibi, Engelli Refakatçi Kartı ile ağır engelli yurttaşların refakatçileri de ücretsiz otobüslerden yararlanabiliyor.
Kırmızı Bayrak uygulaması sürüyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Engelsizmir 2013 Kongresi sürecinin önemli çıktılarından biri engellilerin erişimine uygun hale getirilen kamuya açık faaliyet gösteren özel veya kamu kurumlarına ait açık ve kapalı mekânlar ile ulaşım araçlarına “Kırmızı Bayrak” verilmesi çalışması oldu. Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen bu çalışma ile engellilerin erişimine uygun mekânların sayısının artırılması hedefleniyor. Bu kapsamda Kırmızı Bayrak Komisyonu tarafından denetim gerçekleştirilen 95 yere Kırmızı Bayrak verildi.
Engelsiz plajlar
İzmir’de plajlar da erişilebilir hale getiriliyor. Selçuk Pamucak, Gümüldür Sunal Tülbentçi, Seferihisar Akarca, Çeşme Ilıca, Karaburun Ardıç, Dikili Halk plajlarına denize iniş rampası konuldu. Kırmızı Bayrak alan ilk plaj işletmesi ise Menderes Belediyesi Sunal Tülbentçi Parkı oldu.
Medikal malzeme desteği de var
İzmir Büyükşehir Belediyesi, engellilere destek olmak amacıyla akülü tekerlekli sandalye, engelli puseti, görme engelli bastonu, hasta yatağı ve hasta önü yemek masası, manuel tekerlekli sandalye, havalı yatak, sünger yatak, hasta ve çocuk bezi başta olmak üzere 2025 yılında toplam 77 bin 859 adet medikal malzeme dağıttı.
Afet bilinci kazandırılıyor
Afet İşleri Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda görme, işitme ve ortopedik engelliler ve bakım verenlerine yönelik olarak Kapsayıcı Afet Bilinci Eğitim Projesi başlatıldı. Çalışmayla engellilerin ve yakınlarının afet öncesi, afet anı ve afet sonrası süreçlerde güvenli, bağımsız ve etkili şekilde hareket etmelerini sağlamak, erişilebilir ve kapsayıcı afet hazırlığı kapasitesini artırmak amaçlanıyor. Ayrıca bu çalışmalar kapsamında kent genelinde muhtarlar ve sivil toplum kuruluşları ile görüşmeler sağlanarak engelli veri tabanı oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılmaya başlandı.
İnteraktif bir öğrenme ve deneyim alanı sunuluyor
Engellilik alanında toplumun tüm kesimlerini bilinçlendirerek engelli farkındalığı yüksek kentli profili oluşturmak ve engelli haklarının İzmir’de güçlendirilmesi konusunda çalışmalar yapmak amacıyla Örnekköy ve Limontepe’de bulunan Farkındalık Merkezlerinde engeli olamayan yurttaşlara yönelik interaktif bir öğrenme ve deneyim alanı sunuluyor. Merkezler; görme, işitme, ortopedik, zihinsel ve psikososyal engel türlerine yönelik bireysel çeşitlilikleri tanıtmayı ve toplumsal farkındalığı artırmayı hedefleyen uygulamalar içeriyor. Bu eğitimlere 2025 yılında toplam 7 bin 200 kişi katıldı.
Otizm Etkinlik Merkezi
Otizm Etkinlik Merkezi, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin engelli birey ve ailelerine yönelik bütüncül destek vizyonu kapsamında Karşıyaka’da faaliyetlerine başlayacak. Merkez, Ebeveyn Bilgi ve Eğitim Merkezi sorumluluğunda otizmli bireylere kısa süreli etkinlik hizmeti sunarak ailelerin üstlendiği bakım zorluklarını paylaşmak ve sosyal yaşamlarını desteklemek üzere hayata geçirilecek.
Uğur böceği sembolü
Bu yıl 3 Aralık Dünya Engelliler Günü etkinliklerinin logosu uğur böceği oldu. Uğur böceği hem görünen hem de görünmeyen engellilik durumlarının değerli hikayesini temsil eden bir sembol olarak öne çıkıyor. Üzerindeki her nokta, bireylerin kendi yaşam yolculuğunu yansıtan bir hikâyeyi aktarıyor. Üzerindeki her renk, farklı bir deneyimi ve ihtiyacı anlatıyor. Mor renk fiziksel farkındalığı, turuncu renk nöroçeşitliliği, yeşil ruhsal sağlığı, mavi duygusal farkları, sarı ise kronik ya da geçici durumları ifade ediyor. Bu sembol; fiziksel, işitsel, görsel, ortopedik veya zihinsel engelli bireyleri; nöroçeşitliliğe sahip kişileri, kronik rahatsızlıkları olanları, ruhsal ya da duyusal desteğe ihtiyaç duyanları ve görünmez ya da geçici engelleri yaşayan herkesi kapsıyor. Çeşitliliğin ve eşitliğin doğal bir parça olduğunu gösterip yalnızca destek sunmak değil empatiyi, katılımı ve erişilebilirliği temel alan bir farkındalık kültürü yaratmayı amaçlıyor. Sembolün sloganı ise bu yıl “Farkında olalım, birlikte olalım” olarak belirlendi
